صنعت بسته‌بندی در سال‌های اخیر، شاهد تحولی چشمگیر بوده است. علت اصلی این دگرگونی، افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان برای راه‌کارهای پایدار (sustainable) است. دوران سلطه‌ی پلاستیک‌های یک‌بار مصرف و ضایعات بسته‌بندی رو به افول است و جای خود را به رویکردی نوین می‌دهد: “بسته‌بندی سازگار با محیط زیست”
امروزه، مصرف‌کنندگان آگاه به محیط زیست و مشکلات پیش رو، به دنبال برندهایی هستند که بر شیوه‌های دوستدار محیط زیست تأکید دارند. این امر، بسته‌بندی پایدار را به عاملی حیاتی برای موفقیت کسب‌وکارها تبدیل کرده است.
قابل ذکر است که بنده به عنوان رئیس و مدیر ارشد عملیات “سپلاي‌کدی” (SupplyCaddy)، یک تولیدکننده و تأمین‌کننده جهانی راه‌کارهای بسته‌بندی سفارشی برای صنعت خدمات غذایی، مشغول به فعالیت هستم. بسیاری از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین رستوران‌زنجیره‌ای، خطوط هوایی و خرده‌فروشان جهان، از جمله مشتریان ما می‌باشند.
همکاری نزدیک با این زنجیره‌های بزرگ و مشاهده‌ی تأثیر انتخاب‌های بسته‌بندی آن‌ها بر عملکرد کسب‌وکار و محیط زیست، به من این امکان را داده است تا دانش ارزشمندی در حوزه‌ی پایداری به دست آورم و درک کنم که چگونه می‌توان برندها را به انتخاب راه‌کارهای بسته‌بندی سازگارتر با محیط زیست تشویق کرد.در حقیقت درک عمیقی از چالش‌های ویژه‌ی زنجیره‌های تأمین در حوزه‌ی پایداری پیدا کرده‌ام. برقراری تعادل میان نیاز به راه‌کارهای بسته‌بندی کارآمد و با قیمت مناسب، با تقاضای روزافزون برای جایگزین‌های سازگار با محیط زیست، وظیفه‌ی چالش برانگیزی است. با این حال، برندها می‌توانند از طریق استراتژی‌های نوآورانه و تلاش‌های مشترک، به سمت شیوه‌های پایدارتر حرکت کنند.
*
انتخاب مواد اولیه‌ی سازگار با محیط زیست
با افزایش نگرانی‌ها در مورد تغییرات آب و هوایی و آلودگی پلاستیکی، بسته‌بندی پایدار راه‌حلی قانع‌کننده ارائه می‌دهد. کسب‌وکارها می‌توانند با استفاده از مواد قابل بازیافت، تجدیدپذیر یا ساخته شده از منابع تجدیدشونده، ردپای زیست‌محیطی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
مواد سنتی بسته‌بندی، مانند پلاستیک و استیروفوم، در حال جایگزینی با گزینه‌های سازگار با محیط زیست هستند، از جمله کاغذ بازیافتی، مقوا، پلاستیک‌های گیاهی و مواد قابل کمپوست. این مواد نه تنها ردپای کربنی را کاهش می‌دهند، بلکه با بستن حلقه‌ی مصرف از طریق فرایندهای بازیافت و کمپوست‌سازی، از اقتصاد چرخشی (دورانی)حمایت می‌کنند.
درواقع بسته‌بندی پایدار با ارزش‌های مصرف‌کنندگان همسو است و مشتریانی را جذب می‌کند که به دنبال محصولاتی هستند که متعهد به آینده‌ای سبزتر باشند.
*
رویکردهای نوآورانه در طراحی بسته‌بندی پایدار
بسته‌بندی پایدار صرفاً به مواد اولیه‌ی به‌کار رفته محدود نمی‌شود، بلکه رویکردهای نوآورانه در طراحی را نیز در بر می‌گیرد که کارایی بسته‌بندی را بهینه می‌سازد. به عنوان مثال، بسته‌بندی مینیمالیستی، لایه‌های غیرضروری را حذف کرده و بر سادگی و کارایی تمرکز می‌کند. این امر نه تنها باعث کاهش ضایعات می‌شود، بلکه زیبایی کلی برند را نیز ارتقا می‌دهد.
علاوه بر این، شرکت‌ها از فناوری‌های بسته‌بندی هوشمند، مانند برچسب‌های هوشمند و کدهای QR، برای ارائه اطلاعات محصول به مصرف‌کنندگان و ترویج شیوه‌های بازیافت استفاده می‌کنند. علاوه بر این، شرکت‌ها از فناوری‌های بسته‌بندی هوشمند، مانند برچسب‌های هوشمند و کدهای QR، برای ارائه اطلاعات محصول به مصرف‌کنندگان و ترویج شیوه‌های بازیافت استفاده می‌کنند.
*
بهینه‌سازی زنجیره‌ی تأمین: فراتر از محصول نهایی
بسته‌بندی پایدار فراتر از محصول نهایی است و شامل بهینه‌سازی کل زنجیره‌ی تأمین نیز می‌شود. شرکت‌ها در حال بررسی روش‌هایی برای به حداقل رساندن انتشار آلاینده‌های ناشی از حمل‌ونقل هستند که این امر از طریق بهینه‌سازی اندازه و شکل بسته‌بندی، کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و اتخاذ شیوه‌های لجستیکی پایدارتر قابل دستیابی است. این رویکرد جامع تضمین می‌کند که پایداری در تمامی جنبه‌های فرآیند بسته‌بندی نهادینه شده باشد.
بر اساس تجربه‌ی من، هنگام بهینه‌سازی زنجیره‌ی تأمین برای ارتقای پایداری در بسته‌بندی، اقدامات زیر بسیار مؤثر هستند:
تمرکز بر همکاری و شفافیت: ایجاد مشارکت‌های قوی و تقویت ارتباطات باز با تأمین‌کنندگان، تولیدکنندگان و شرکت‌های لجستیکی امری کلیدی است. کسب‌وکارها می‌توانند با به اشتراک گذاشتن اهداف و انتظارات پایداری در سراسر زنجیره‌ی تأمین، به طور مشترک برای شناسایی زمینه‌های بهبود و اجرای شیوه‌های دوستدار محیط زیست تلاش کنند. همکاری همچنین امکان تبادل ایده‌ها و بهترین شیوه‌ها را فراهم می‌کند و به بررسی تمام اجزا با دیدگاه‌های مختلف و تخصص‌های گوناگون منجر می‌شود.
بهینه‌سازی طراحی بسته‌بندی: کاهش ضایعات بسته‌بندی و بهینه‌سازی اندازه و شکل بسته‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی انتشار آلاینده‌های ناشی از حمل‌ونقل را به حداقل برساند. رهبران کسب‌وکار با ارزیابی مجدد مواد بسته‌بندی، می‌توانند فرصت‌های استفاده از مواد سبک‌تر یا جایگزین‌هایی با تأثیر کمتر بر محیط زیست را شناسایی کنند. علاوه بر این، طراحی بسته‌بندی که حداکثر استفاده از فضا را در طول حمل‌ونقل تضمین کند، می‌تواند تعداد محموله‌های مورد نیاز را کاهش داده و در نتیجه انتشار کربن را پایین بیاورد.
در عین حال که به دنبال بهینه‌سازی زنجیره‌ی تأمین هستیم، برای اجتناب از موانع احتمالی، توجه به نکات کلیدی زیر ضروری است:
غفلت نکردن از فرصت‌های تأمین داخلی: در حالی که تأمین جهانی ممکن است مزایای هزینه‌ای به همراه داشته باشد، اغلب به معنای حمل‌ونقل مسافت‌های طولانی و در نتیجه انتشار کربن بالاتر است. با تمرکز بر تأمین‌کنندگان محلی، کسب‌وکارها می‌توانند ردپای زیست‌محیطی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
اجتناب از راه‌حل‌های کوتاه‌مدت: هنگام بهینه‌سازی زنجیره‌ی تأمین برای پایداری، تفکر بلندمدت ضروری است. به جای راه‌حل‌های مقطعی، بر اجرای راهکارهایی تمرکز کنید که منافع ماندگاری به همراه داشته باشند. رویکردهای کوتاه‌مدت ممکن است در آینده منجر به عواقب ناخواسته یا شیوه‌های غیرقابل دوام از لحاظ زیست‌محیطی شوند.
با تکیه بر تجربه‌ی مستقیم خود، شاهد تغییرات مثبت قابل توجهی در زنجیره‌ی تأمین به واسطه‌ی این اقدامات بوده‌ام که منجر به ارتقای پایداری در بسته‌بندی شده است.
غفلت نکردن از فرصت‌های تأمین داخلی: در حالی که تأمین جهانی ممکن است مزایای هزینه‌ای به همراه داشته باشد، اغلب به معنای حمل‌ونقل مسافت‌های طولانی و در نتیجه انتشار کربن بالاتر است. با تمرکز بر تأمین‌کنندگان محلی، کسب‌وکارها می‌توانند ردپای زیست‌محیطی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
اجتناب از راه‌حل‌های کوتاه‌مدت: هنگام بهینه‌سازی زنجیره‌ی تأمین برای پایداری، تفکر بلندمدت ضروری است. به جای راه‌حل‌های مقطعی، بر اجرای راهکارهایی تمرکز کنید که منافع ماندگاری به همراه داشته باشند. رویکردهای کوتاه‌مدت ممکن است در آینده منجر به عواقب ناخواسته یا شیوه‌های غیرقابل دوام از لحاظ زیست‌محیطی شوند.
*
بسته‌بندی پایدار فراتر از مسئولیت اجتماعی برای فروشگاه‌های زنجیره ای و تامین کنندگان
بسته‌بندی پایدار نه تنها با ارزش‌های مصرف‌کنندگان همسو است، بلکه مزایای ملموسی برای کسب‌وکارها نیز به همراه دارد. شرکت‌ها با پذیرش رویکردهای پایدار می‌توانند شهرت برند خود را ارتقا دهند، خود را از رقبا متمایز کنند و مشتریان دغدغه‌مند محیط زیست را جذب نمایند. علاوه بر این، شیوه‌های پایدار اغلب از طریق کاهش مصرف مواد اولیه، بهینه‌سازی لجستیک و بهبود کارایی عملیاتی، منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شوند.
برای مدیران شرکت‌هایی که به دنبال تغییر به سمت بسته‌بندی پایدار هستند، چندین عامل مهم برای گذر موفق‌آمیز از این مسیر وجود دارد:
ملاحظات مربوط به قیمت و هزینه: در حالی که ممکن است تصور شود بسته‌بندی پایدار گران‌تر است، داشتن دیدگاهی بلندمدت ضروری است. با در نظر گرفتن عواملی مانند صرفه‌جویی در مواد، کارایی عملیاتی و مزایای بالقوه بازاریابی، به ارزیابی کل هزینه بپردازید.
مواد و طراحی: بازنگری مواد بسته‌بندی فعلی، گامی اساسی است. جایگزین‌های سازگار با محیط زیست مانند مواد زیست‌تخریب‌پذیر یا قابل کمپوست، مواد بازیافتی یا قابل بازیافت، یا منابع تجدیدپذیر را در نظر بگیرید. علاوه بر این، بهینه‌سازی طراحی بسته‌بندی برای کاهش مصرف مواد و ضایعات می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر پایداری داشته باشد.
چالش‌ها و راهکارها: تغییر به سمت بسته‌بندی پایدار ممکن است با چالش‌هایی مانند پیچیدگی‌های زنجیره‌ی تأمین، ملاحظات هزینه‌ای یا اطمینان از سازگاری با فرآیندهای تولید موجود همراه باشد. برای غلبه بر این چالش‌ها، اتخاذ رویکردی مرحله‌ای ضروری است. قبل از اجرای راه‌حل‌های بسته‌بندی پایدار در مقیاس بزرگ، با پروژه‌های آزمایشی برای آزمایش و اصلاح این راه‌حل‌ها آغاز کنید. کارکنان و ذی‌نفعان را درگیر کنید و فرهنگ پایداری را در درون سازمان تقویت نمایید.
*
صنعت بسته‌بندی در حال گذراندن تحولی چشمگیر است که محرک اصلی آن نیاز به پایداری و تقاضای مصرف‌کنندگان برای راه‌حل‌های سازگار با محیط زیست می‌باشد. شرکت‌ها با اولویت دادن به پایداری، نه تنها می‌توانند تأثیر زیست‌محیطی خود را کاهش دهند، بلکه در بازاری که به سرعت در حال تغییر است، از مزیت رقابتی نیز برخوردار شوند.
اکنون زمان روی آوردن به بسته‌بندی پایدار است و آن دسته از شرکت‌هایی که این رویکرد را در پیش بگیرند، می‌توانند در عین حال که از مزایای برخورداری از یک پایه‌ی قوی از مصرف‌کنندگان آگاه و مسئول بهره‌مند می‌شوند، آینده‌ای سبزتر را رقم بزنند.
Bradley Saveth,Jun 23, 2023